EKONOMİST OLMADAN EKONOMİYİ ANLAYABİLİR MİYİZ?

 

Biz her şeyi bilen bir halk olarak bunu da anlarız ama devamlı yanlış partiye, bu da yetmezmiş gibi bazılarımız (milyonlara varıyor bu rakam) mührü yanlış yere basarız.

Ekonomist değilim. Bir amatör olarak son aylardaki bazı başlıklara baktım ve aşağıda sıraladım.

 

Dar gelirliler borç batağında

Türkiye’de, 1000 lira ve daha az aylık geliri olanların kişi başına ortalama 13 bin lira kredi borcu var. Yılın ilk 3 ayında kredi alan toplam 2 milyon 767 bin vatandaşın 1 milyon 273 bini 2536 ay vadeli borç yükü altında. Toplam borçlu sayısı ise tam 17,7 milyon kişi.

 

Emeklilerin kredi borcu 14 yılda 136 milyar lirayı buldu

Bugüne kadar orta yaş grubunu etkileyen borç sarmalı üst yaş grubunu da çembere aldı. Yılın ilk 3 ayında 523 bin 498 kişi 7 milyar liralık kredi kullandı. 14 yılda çekilen kredi miktarı 136 milyar lirayı buldu.

 

Kayıt dışı çalışma kadınlarda yüzde 47, erkeklerde yüzde 28

Kadınların kayıt dışı çalıştırılmasındaki yüksek oran, toplamdaki azalışa rağmen devam ediyor. Tarımda çalışan kadınların yüzde 94,1’i kayıt dışı. Kadınlarda tarım dışı istihdamda kayıt dışılık yüzde 24,6 oranındayken erkeklerde yüzde 19,9 seviyesinde. Genel kayıt dışılık oranında ise kadınların oranı yüzde 47,4 olarak ölçüldü.

 

Özince: 10 yıllık şahlanma dönemi bitti

İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Özince, son 10 yılda şahlanan Türk bankacılık sektöründe bu dönemin artık geride kaldığını söyledi.

 

MB rezervleri 100 milyar doların altına indi

Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 18 Eylül’de 100,38 milyar dolar olan brüt döviz rezervi 23 Eylül itibarıyla 99,6 milyar dolara geriledi.

Altın rezervleri 23 Eylül itibarıyla 18.33 milyar dolar olurken, TCMB’nin toplam rezervi 117,93 milyar dolar olarak gerçekleşti.

 

Bankacılık sektörünün kârı düştü

Bankacılık sektörünün yılın ilk 8 aylık döneminde net kârı yüzde 3 düşüşle 16,2 milyar TL’ye indi.

 

Merkez Bankası’ndan enflasyon vurgusu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 22 Eylül tarihinde gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özeti yayınlandı.

  1. Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,33 puan yükselerek yüzde 7,14 olmuştur.
  2. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon Temmuz ayındaki yatay seyrin ardından Ağustos ayında 0,46 puan artışla yüzde 9,71 olmuştur.
  3. Hizmet grubu fiyatları Ağustos ayında yüzde 1,14 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu 0,24 puan yükselerek yüzde 8,65 olmuştur.
  4. Temel mal grubu yıllık enflasyonu Ağustos ayında 0,52 puanlık artışla yüzde 6,58’e yükselmiştir.

 

İhracat Eylülde yüzde 20 düştü

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), eylül ayı ihracat verilerini Adana’da açıkladı. Buna göre eylülde ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19,8 düşüşle 10 milyar 613 milyon dolar olarak gerçekleşti. Almanya’ya ihracat yüzde 14, İngiltere’ye ihracat yüzde 11, Irak’a ihracat yüzde 32, İtalya’ya ihracat yüzde 2, ABD’ye ihracat yüzde 8 geriledi.

 

Fiyatlar Eylülde yüzde 0,5 arttı

İstanbul’da 2015 Eylül ayında perakende fiyatlar yüzde 0,50, toptan fiyatlar ise yüzde 0,99 oranında arttı.

 

İmalatta daralma hızlandı

İmalat PMI Eylül’de 48,8’e gerileyerek sektörde daralmanın hızlandığına işaret etti. İmalat sektöründe üretim Eylül’de 49,9’dan 46,8’e gerileyerek Nisan’dan bu yana en sert daralmayı kaydetti.

 

***

 

Yukarıdaki başlıklara ve haberlere baktığımda ekonomi kötüye gidiyor diye endişeleniyorum.

Bir çok meslektaşım son aylarda işinden oldu. Bana da yol verdiler. Krizin kapıya dayandığı, ekonomist olmadan da anlaşılıyor.  Dolayısıyla ekonomistler olay bittikten sonra değil şimdi yorumlasın, bizlere yol göstersin. Kriz çıktıktan sonra yapılacak “kriz var” yorumları bir anlam ifade etmiyor.

 

Author: Nadir Devlet

Prof. Dr., Türk Dünyası tarihi ve uluslararası ilişkileri uzmanıdır. 20 ve 21. yüzyılda Rusya, Kafkasya ve Orta Asya’daki Türk halklarının geçmişi, bugünü, siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik yapıları üzerinde yoğunlaşmıştır.

Share This Post On

Submit a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Share This