Katı rejimlerin, diktatörlerin, kralların ve bilumum despotların gözbebeği olan dev yapılar, anıt binalar, dünyanın hemen her yerinde mevcut.
Hükmettiği kalabalıkları ihtişamıyla sindirmeyi arzulayan ve gerisinde eşsiz bir iz bırakmak isteyen Mısır firavunlarından bu yana, hemen her tür “muktedir”in hayalidir, anıtsal mimari…
Bu defa yenik muktedirlerin düşünü kurduğu ama hiçbir zaman inşa ettiremediği dört anıtsal yapıyı tanıyalım:
1.The Volkshalle
(Halk Salonu)
Adolf Hitler’in mimarı Albert Speer imzası taşıyan bu yapı, inşa edilebilseydi 250 metre çapındaki oturumu ve 290 metrelik yüksekliği ile Berlin’deki diğer tüm yapıların, yanında cüce gibi kalmasına neden olacaktı. Ancak bu ebatta granit bir kubbenin inşası teknik olarak mümkün değildi.
2.Palace of the Soviets
Sovyetler Sarayı
Bu defa bir başka cani liderin, Josef Stalin’in rüyasına konuk oluyoruz.
Moskova Kremlini yanına inşa edilmesi planlanan bu yapı hayata geçseydi, meclis ve idari ofisler için kullanılacaktı. 415 metre yüksekliğinde olacak sarayın tepesine kondurmayı düşündükleri Lenin heykeli bile 80 metre boyuna erişecekti. Bu yapının inşası için alan açmak üzere, 1931’de Kremlin yanındaki “Kurtarıcı İsa Katedrali” yıktırıldı. Hatta 1937’de binanın temeli de atıldı. Ancak Nazi ordularının Sovyet Rusya’yı istilası üzerine inşaat durdu.
3.Phare du Monde
Dünya Feneri
Denizfenerinden ilham alan bu binanın iddiası, denizler yerine Dünya’yı aydınlatmaktı. 701 metre yüksekliğe erişmesi planlanan yapı, Paris’te düzenlenen 1937 Dünya Fuarı’na yetişecekti. François Lebrun’un Fransız devlet başkanı olduğu II. Dünya Savaşı yıllarına denk gelen ve Fransız mimar Eugène Freyssinet’nin tasarımı olan bina, daha inşası başlamadan “Yarım Mil Kulesinde Eğlence” sloganı ile tanıtıldı. Tepesine kadar araçla çıkılabilecek, üstünde 500 araçlık bir otopark olacak bina, 42 milyon dolarlık çılgın maliyeti nedeniyle inşa edilemedi.
4. Tatlin Kulesi
Yine bir Sovyet yapısı…
Mart 1919’daki Üçüncü Komünist Enternasyonal’in karargahı ve anıtı olmak üzere Leningrad (St. Petersburg)’a dikilmesi planlanan bu enteresan kule, adını mimarı Vladimir Tatlin’den alıyor. Demir, cam ve çelikten yapılacak bina 400 metre yüksekliğe erişecekti. Her bir katı farklı bir geometrik biçimde olacak yapının çeşitli kısımlarının günlük ya da aylık periyotlarla dönmesi, yani hareketli unsurlardan oluşması tasarlanmıştı.
Küçük bir modeli, 2011 yılında Londra’daki Kraliyet Sanat Akademisine konmuştur.
