İZMİR’DE AYDINLANMA: KIZILÇULLU KÖY ENSTİTÜSÜ

 

1912 yılında Amerikan Mektebi olarak yapıldı. Sonra Kızılçullu Köy Enstitüsü oldu. 1950'de kapatıldıktan sonra Şirinyer NATO Karargahı oldu.
  • Facebook
  • Twitter
  • Google+
  • LinkedIn

1912 yılında Amerikan Mektebi olarak yapıldı. Sonra Kızılçullu Köy Enstitüsü oldu. 1950’de kapatıldıktan sonra Şirinyer NATO Karargahı oldu.

 

Milli Mücadele yıllarından sonra Türk aydını, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kalkınmasında Türk köylüsünün önemli bir kilometre taşı olduğunu görmüş ve Türk köylüsünün eğitilmesi için, köycülük hareketini başlatmıştır. Maarif Vekilliği tarafından yürütülen köycülük faaliyeti 1927 yılına kadar gelişigüzel yürütüldü. Hızlı ve etkili bir kitle eğitimi bulunamadı. Latin harflerinin kabulünden sonra açılan Millet Mektepleri kısa zamanda yaygınlaştı, fakat köylerde eğitim aracı olamadı. 1932 yılında kurulan Halkevleri, anlayış bakımından Türk Ocakları’nın devamı oldu ve köylere nüfuz edemedi. Halkevleri şehirlerde bir kültür merkezi olmaktan ileri gidemedi. Dr. Reşit Galip’in Maarif Vekâleti’ne gelişiyle eğitim alanında yabancı modeller ve yabancı uzmanlarla çalışma devresi sona erdi. Türk halkının kendi yapısına uygun eğitim anlayışları O’nun zamanında başladı. Köylere eğitim götürmek için gündüzlü ve yatılı “Bölge Okulları” açılması fikri ortaya atıldı. Maddi sıkıntı ve ulaşım güçlüğü yüzünden başarılı olunamadı. Reşit Galip Bey, köy öğretmen okulları açmak için Amerika’ya öğrenci gönderdi. Talebelerin bir kısmı Amerika’ya gider gitmez ihtisas konularını değiştirdi. Bir kısmı da Türkiye’nin meselelerine dair araştırma yaptıklarına dair bir belirti yoktu. Bu öğrenciler Köy Enstitüleri hareketini bile desteklememişlerdir.

Cumhuriyetin ilk yıllarında ilkokul öğretmenleri ıslah edilen ve sayıları arttırılan öğretmen okullarında veya meslek kurslarında yetiştirilmekteydi. Nüfusun büyük çoğunluğu köyde yaşıyordu. Köylülerin en büyük geçim kaynağı olan tarımda teknik bilgileri olmadığından köyler bakımsızdı. Köyleri kalkındırmanın yolu ilkokullardı. Bu yüzden köylere giden öğretmenler bu kalkınmayı sağlayacak kişilerdi. Köy öğretmenlerinin köye uygun karakterde yetiştirilmesi gerekiyordu. Milli Eğitim Bakanlığı’na Saffet Arıkan tayin edilince, İsmail Hakkı Tonguç’ta İlköğretim Genel Direktörlüğü’ne getirildi. İlk önce köylere öğretmen yetiştirmek için açılan kurs başarıya ulaştı. Fakat eğitmenler, Türk eğitim anlayışının temelini teşkil edemezlerdi. 1937 yılında ilk önce Köy Enstitüleri’nin çekirdekleri olan Eskişehir / Çifteler ve İzmir / Kızılçullu’da “Köy Öğretmen Okulları” kuruldu. Bu sıralarda daha “enstitü” adını almamışlardı. Bu kuruluşa ne ad verileceği tartışma konusu oldu. 1938-39 ders yılında Kırklareli / Kepirtepe ve Kastamonu / Gülköy’de ilk öğretmen okulu açıldı. 1939-40 yıllarında 10 tane enstitü yeri hazırlandı. T.B.M.M.’nden 17 Nisan 1940 tarihinde 3803 sayılı “Köy Enstitüleri Kanunu” çıktı. Enstitüler hemen çalışmaya başladılar. 1948 yılına kadar 21 Köy Enstitüsü açıldı. 1951 yılına kadar beş yıl eğitim veren köy enstitülerinde kız ve erkek talebeler karma eğitim yapmaktaydılar. 14 Mayıs 1950 seçimlerinden sonra iktidara gelen Demokrat Parti, Milli Eğitim’e Tevfik İleri’yi getirdi. Bakan, Köy Enstitülerindeki kız öğrencileri Kızılçullu ve Beşikdüzü Köy Enstitülerine gönderdi. 1954 yılında, 6234 sayılı kanunla Köy Enstitüleri kaldırıldı, yerine ilköğretmen okulları açıldı.

İsmail Hakkı Tonguç, bir Köy Enstitüsü mezunu öğretmeninin çalıştığı köy okulunu ziyaretinde öğrenciler ile birlikte,1940.
  • Facebook
  • Twitter
  • Google+
  • LinkedIn

İsmail Hakkı Tonguç, bir Köy Enstitüsü mezunu öğretmeninin çalıştığı köy okulunu ziyaretinde öğrenciler ile birlikte,1940.

 

Kültür Bakanlığı 1937 yılı Ocak ayında, öğretmen okulu açmak gayesiyle 1934 yılında kapatılan Kızılçullu Amerikan Koleji binasını satın aldı. 62.500 liraya satın alınan binanın sınırları içinde bulunan şahsa ait iki arsa da bulunuyordu. Bakanlık bu arsaların da satın alınması için vilayete 500 liralık havale gönderdi. 19 Şubat 1937 tarihinde satın alma işlemleri tamamlandıktan sonra, 20 Şubat’ta binaya Türk bayrağı çekildi. Nisan ayında İzmir’e gelen Kültür Bakanlığı Müsteşarı Rıdvan Nafiz Ergüder, Amerikan Koleji binasının öğretmen okulu olarak açılmasını uygun buldu. Fakat mektebin daha adı ve programı hazırlanmamıştı. Kurum, “kendi enerji ve verimi ile alacağı hüviyetle” adını koyacaktı. 30 Ekim 1937 tarihinde açılan Köy Enstitüsü Müdürlüğü’ne Emin Soysal tayin edildi. Emin Soysal çalıştı, çabaladı ve enstitüde teşkilatı kurdu. 1940’lı yıllarda Kızılçullu Köy Enstitüsünün 36 yapı ve 4 baraka olmak üzere 40 kurağı vardı. Bu kurağılar, ziraat ve sanat derslerine, atölyelerine, genel bilgi derslerine, kurslara, hayvanat ve araçlara, öğretmen ve işyarlara tahsis edilmiştir. Beş kurağ büyük, diğerleri pavyonlar ve evler halinde yaklaşık 200 dönümlük arazi üzerinde dağınık vaziyetteydiler. Binaların arazi içinde dağınık olması, enstitüde köy hayatını andırmaktaydı. Her sene araziye yeni binalar yapılıyordu. Sonraları enstitünün bina sayısı 46’ya yükselmiştir.

 

Kızılçullu Köy Enstitüsü’ne öğrenciler gelişigüzel alınmıyordu. Kültür Bakanlığı, Batı Anadolu vilayetlerine gönderdiği emirle ilköğretim müfettişlerinin köylere gitmesini bildirmiştir. Müfettişler köylerde okulun gayesini anlatarak okumak isteyen çocuklar için birer fiş dolduruyordu. Bu fişlerde çocukların ferdi ve sosyal durumları açıklanmaktaydı. Kültür Bakanlığı her yıl kendilerine gönderilen bu fişler arasından kaydedilecek çocukları seçip okula bildiriyordu. Enstitünün eğitim süresi ilk önce üç devre olarak belirlendi. İlk iki sınıf ilkokulların dördüncü, beşinci sınıfları niteliğindeydi. Üç yıllık köy okullarını bitirenler, enstitünün dördüncü sınıfına, tam devreli dört yıllık köy okulunu bitirenler beşinci sınıfa alındı. Üçüncü derecede ise, Batı Anadolu’da (İzmir, Manisa, Denizli, Aydın, Muğla) köylerindeki tam devreli köy okulunu bitirenlerle, köyünden daha yakın bir kasabaya giderek orada dördüncü ve beşinci sınıfları tamamlayan köy çocukları kabul edildi. 1940 yılında enstitünün eğitim süresi beş yıla çıkarıldı. İlk yıldan itibaren talebeler her sınıfta ziraat derslerini nazari ve ameli olarak görüyorlardı. Bu program 1942 yılına kadar devam etti. Bu uygulamanın faydaları görüldüyse de yeni gelen öğrencilerin yeterli ziraat bilgisine sahip olmadığı için birinci sınıfta uygulama dersleri kaldırıldı.

 

Enstitünün beş yıllık müfredatını gösterir tablo:

BİRİNCİ SINIF

  1. Ziraat
  2. İpek Böcekçiliği (nazari ve ameli)
  3. Arıcılık
  4. Bahçecilik (nazari ve ameli)
  5. Eplikat işleri
  6. Tarla Ziraati
  7. Sebzecilik
  8. Ağaççılık
  9. Bağcılık
  10. Zooteknik
  11. Sütçülük
  12. Sanat
  13. Demircilik
  14. Dülgerlik – Marangozluk
  15. Yapıcılık
  16. Biçki – Dikiş (kızlar)
  17. Nakış (kızlar)
  18. Fotoğrafçılık
  19. Halıcılık (kızlar)
  20. Pratik Bilgiler

III.             Genel Bilgi

  1. Türkçe
  2. Konuşma
  3. Okuma
  4. Kompozisyon
  5. Gramer
  6. Tarih
  7. Coğrafya
  8. Matematik
  9. Tabiiye
  10. Makine ve Motor (ameli)
  11. Resim
  12. Müzik
  13. Milli Oyun ve Jimnastik

 

İKİNCİ SINIF

  1. Ziraat
  2. Ziraat Araçları
  3. Tavukçuluk
  4. Sanat
  5. Demircilik
  6. Dülgerlik – Marangozluk
  7. Yapıcılık
  8. Biçki – Dikiş (kızlar)
  9. Nakış (kızlar)
  10. Halıcılık – Dokumacılık (kızlar)
  11. Fotoğrafçılık

III.             Genel Bilgi

  1. Türkçe
  2. Tarih
  3. Coğrafya
  4. Matematik
  5. Tabiat Bilgisi
  6. Resim – Yazı
  7. Fizik
  8. Müzik
  9. Ev İdaresi (kızlar)
  10. Milli Oyun ve Jimnastik

 

ÜÇÜNCÜ SINIF

  1. Ziraat
  2. Zooteknik
  3. Sebzecilik
  4. Sanat
  5. Demircilik
  6. Dülgerlik – Marangozluk
  7. Yapıcılık
  8. Biçki – Dikiş (kızlar)
  9. Nakış (kızlar)
  10. Halıcılık (kızlar)

III.             Genel Bilgi

  1. Türkçe
  2. Tarih
  3. Coğrafya
  4. Matematik
  5. Kimya
  6. Fizik
  7. Tabiiye
  8. Resim – Yazı
  9. Müzik
  10. Ev İdaresi

 

DÖRDÜNCÜ SINIF

  1. Ziraat
  2. Tarla Ziraati
  3. Ağaççılık
  4. Zirai İktisat ve İşletme
  5. Sanat
  6. Demircilik
  7. Dülgerlik – Marangozluk
  8. Yapıcılık
  9. Biçki – Dikiş (kızlar)
  10. Nakış (kızlar)
  11. Halıcılık ve Dokumacılık (kızlar)

III.             Genel Bilgi

  1. Türkçe
  2. Tarih (İnkılâp Tarihi)
  3. Coğrafya
  4. Vatandaşlık Bilgisi
  5. Matematik
  6. Fizik
  7. Sağlık Bilgisi
  8. Kimya
  9. Çocuk Bakımı
  10. Resim
  11. Müzik
  12. Kooperatif
  13. Mesleki Bilgi
  14. Genel Psikoloji
  15. Pedagoji

 

BEŞİNCİ SINIF

  1. Ziraat
  2. Ziraat Sanatları (kızlar – erkekler)
  3. Sütçülük
  4. Konservecilik
  5. Şarapçılık
  6. Sirkecilik
  7. Bağcılık
  8. Nebati Hastalıklar
  9. Sanat
  10. Demircilik
  11. Dülgerlik – Marangozluk
  12. Yapıcılık
  13. Biçki – Dikiş (kızlar)
  14. Dokumacılık – Örücülük (kızlar)
  15. Fotoğrafçılık
  16. Makine ve Motor

III.             Genel Bilgi

  1. Vatandaşlık Bilgisi
  2. Sosyoloji
  3. Fizik
  4. Kimya
  5. Resim
  6. Müzik
  7. Milli Oyun – Jimnastik
  8. Kooperatif
  9. Mesleki Bilgi
  10. Psikoloji (çocuk ve gençlik)
  11. Pedagoji
  12. Tefekkür ve Eğitim Tarihi
  13. Öğretim Metodu ve Tatbikatı

Ders programına bakıldığında, Kızılçullu Köy Enstitüsü’nün yüklü bir müfredatı olduğu görülmektedir. Fakat bu program, 1937 yılından itibaren köy ihtiyaçlarını karşılayacak ve köyü geliştirecek şekilde seneden seneye geliştirilmiştir. Özellikle köye gidecek enstitü talebelerine ziraat dersleri ağırlıklı olarak verilmiştir. Enstitü’nün müfredat programını talim ve tedris heyeti yapmıştır. Müfredatın genel bilgi kısmı düzenlenirken, ortaöğretim ve öğretim okullarında uygulanan program göz önünde bulundurulmuştur. Okulda sanat, ziraat, kooperatif, kızlara ait aile bilgisi ve el sanatları müfredatı tamamen köylerin kalkınma ihtiyacı göz önünde tutularak düzenlenmiştir. Kurumun talim ve terbiye heyeti, 1937 yılından itibaren eğitim yılı içinde devre başlarında çalışmalarını tamamlar ve Eylül ayı başında da öğretmenlere tebliğ ederdi. Her öğretmenden, yeni eğitim yılının kış devresi müfredatını hazırlamaları istenirdi. Öğretmenler ferdi olarak müfredatını hazırlamadan önce enstitüde genel bir toplantı yapılırdı. Toplantı da “yeni teşekkül edecek sınıfta ne gibi dersler ve konulara ihtiyaç olduğu, yeniden seviyeye göre hangi mevzuların intihap ve ilave edileceği tespit edilir ve yeni mevzular varsa bunlar üzerinde hangi öğretmenin çalışması uygun görülürse ona tevdi olunurdu”. Sonra öğretmen incelemede bulunur ve vardığı sonuçları öğretmen arkadaşları, muavinler ve müdürler ile tartışırdı. Ardından da hazırladığı müfredat programını müdüre okurdu. Yapılması gereken düzeltmeler varsa yapılır ve son şekliyle müdüre teslim edilirdi. Hazırlanan müfredat programları incelemeye alınırdı. Her dönemde dört-beş encümen müfredat programı incelemesinde bulunuyordu. Yapılan çalışmalar neticesinde, müfredat taslaklarında düzenlemeler yapılırdı. Müfredat programının üçüncü merhalesi bütün öğretmenlerin katılımıyla yapılan genel toplantılar, encümenler tarafından incelemeye alınan ve son şekli verilen müfredat programları, genel toplantıda tek tek okunurdu. Daha sonra toplantıdaki öğretmenler kurumun genel hayatı, genel ahengi, çocukların seviyesi, ihtiyaç ve alakadarı, köy kültürüne yapacağı tesir ve aksi tesir, milli içtimai gayeler gözetilerek tartışmalara katılırlar.  Müfredatta çıkarılacak maddeler varsa çıkarılır veya ilave edilirdi. Eğer yeniden düzenlenmesi konusunda önemli sebepler ileri sürülürse ait olduğu encümene tekrar sevk edilerek yeniden hazırlanır ve müfredat son şeklini alırdı. Sonra program müdüre teslim edilirdi. Bu çalışmalar 40-60 gün sürmekteydi. Senenin ikinci müfredat yapma zamanı, Nisan ayı sonunda başlamak üzere Mayıs ayı ile Haziran’ın yirmisine kadar devam etmekteydi. Bu süre içinde Haziran veya Temmuz aylarında başlayan yaz eğitimi müfredat programı hazırlanırdı. Kızılçullu Köy Enstitüsü’nde böyle bir program hazırlanmasının sebepleri vardı.

  1. Kızılçullu Köy Enstitüsü’nde takip edilecek yönteme ilişkin ülkemizde kitap, talimat, müfredat ve görüşler yoktu.
  2. Kızılçullu Köy Enstitüsü çevre şartlarına uygun öğrenci yetiştirecektir, fakat ülkemizde bu gaye doğrultusunda bir deneyim geçirilmemiştir.
  3. Kızılçullu Köy Enstitüsü’nün amaçları doğrultusunda, tam tecrübeli elemanı yoktu.

 

Kızılçullu Köy Enstitüsü, 1938 yılında zirai faaliyetlerin, yaz mevsiminde yapılmasını kararlaştırdı. Yaz eğitimi, Haziran ayı sonundan, Kasım ayına kadar 4-4,5 aylık bir zamanı içermektedir. Enstitüde diğer okullardaki gibi 3-6 ay süren tatil yapma geleneği yoktur. Yaz aylarında okulda eğitim yapılmasının sebepleri bulunmaktadır.

  1. Ziraat derslerinin uygulamaları daha ziyade yazın yapılmaktadır.
  2. Müfredat programı çok geniş tutulduğundan, diğer okullarda uygulanan eğitim süresi yeterli gelmemektedir.
  3. Talebeler kışın öğrendikleri bilgileri, yazın tekrarladıkları için unutmuyorlardı.
  4. Yaz eğitimi, öğrencileri klasik tatil anlayışından uzak tutmaktadır. Köylere öğretmen olarak gidince, yaz boyunca köyde kalacaklarından okul yıllarında öğrenciler buna alıştırılmaktadır.

Kızılçullu Köy Enstitüsü’nde sabahtan öğleye kadar bir grup öğrenci kümeler halinde ziraat ve sanat derslerine devam ederken, bir grup ise genel bilgi derslerini görürdü. Öğleden sonra iki grup yer değiştirirdi. Talebeler bir günde 7-8 saat çalışmaktadır. Talebelerin bir yılda 20-25 günlük tatili vardır. Fakat bu tatil herkese aynı zamanda verilmezdi. Öğrenciler köylerine gruplar halinde gidebilirdi. Okulda sınıf geçme zamanı Eylül ayıdır. Ara verilmeden Ekim ayında yeni ders yılına başlanmaktadır.

Kızılçullu Köy Enstitüsü’nde öğrenci teşekkülleri de bulunmaktadır:

  1. Talebe Kooperatifi: Enstitüde talebeler tarafından idare edilen bir tüketim kooperatifi vardır. Kooperatifin 12 kişilik bir yönetim kurulu, bir de 3 kişilik denetim kurulu mevcuttu. Yönetim ve denetim kurullarını kooperatife üye olan öğretmen ve talebeler, yönetim kurulu üyelerini ise kurul üyeleri seçerdi. Enstitü kesinlikle kooperatif çalışmalarına karışmazdı.  Sadece kooperatif dersleri öğretmeni rehberlik ederdi. Yönetim kurulu iki ayda bir değişirdi.
  2. Spor Kolu: Spor kurulu, yine öğrenciler tarafından seçilenler ile bir öğretmenden oluşuyordu. Kurul üyeleri, spor işleri için para toplar, spor malzemelerini korur, spor odasını düzenlerdi. Voleybol, hentbol, futbol gibi takımlarda oynayacak oyuncuları seçer ve oynatırdı.
  3. Ağaç Koruma Kurulu:  Bu kurulun başkanı, bahçe ziraati öğretmenidir. Yedek öğretmen ve öğrencilerden oluşan kurul üyelerini talebeler seçerdi. Kurulun görevi; enstitünün ağaçlarını korumak, yeni ağaçlar dikmek, kuruyan ve hastalıklı ağaç ve fidanlar hakkında karar vermekti.
  4. Çiftlik Köyü İdaresi: Kızılçullu Köy Enstitüsü’nün sekizinci sınıf talebeleri, çiftlikte kendileri tarafından yapılmış bir pavyonda yatıyorlardı. Çiftlikteki başka bir binada mütalaalarını yapıyorlardı. Enstitünün önemli bir kısmını teşkil eden çiftlikte birkaç öğretmenevi, sekizinci sınıfın mütalaa odaları, ziraat, sanat atölyeleri binaları ve kümes vardı. 1939-40 ders yılında ayrıca 200 kişilik bir yatakhane yapılmaktadır.

Sekizinci sınıf öğrencileri, çiftliği kendi kendilerine idare ederlerdi. Köy kanununun kendilerine uygun maddelerini alarak, ayrı bir kanun yapmışlardır. Bu kanuna göre, sekizinci sınıf talebeleri ikişer ay süreyle bir ihtiyar heyeti, bir de muhtar seçerlerdi. Heyet ve muhtar talebe arkadaşlarını idare ederlerdi. Çiftliğe de “Çiftlik Köyü” adı verilmiştir. Talebeler, çiftlik köyünde muhtar ve idare heyetinin verdikleri emre itaat ederlerdi İhtiyar heyeti burada küçük imar, temizlik ve koruma işlerini yönetirdi. İki ayda bir yapılan muhtarlık ve ihtiyar heyeti seçimlerine talebelerden başka öğretmenler de katılırdı. Talebelerin oylarına müdahale edilmezdi.

  1. Enstitü toplantıları: Yılda iki veya üç defa yapılan enstitü toplantılarında, talebeler ve istekli öğretmenlerin katılımıyla okul hayatı konuşulurdu. Öğrenciler tartışmalarda tamamen serbest bırakılırdı.

 

Kızılçullu Köy Eğitmen Kursu:

Türkiye’de ilk Eğitmen Kursu denemesi, 1936 yılı Temmuz ayında, Eskişehir’in Çifteler Çiftliği’nde ve Mahmudiye Bucağı’nda başlandı. Dört, dört buçuk ay kadar devam eden deneme kursundan sonra Eğitmen Kurslarının kanunlaşması uzun sürmedi. Köylerde eğitmene ihtiyaç duyulduğu sebep gösterilerek hazırlanan 3238 sayılı Layiha, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 11 Haziran 1937 tarihinde “Köy Eğitmenleri Kanunu” adıyla geçti. Eğitmen Kursları, “genel olarak eğitmen adaylarını, çalışacakları küçük köylere uygun vasıfta yetiştirilmeye elverişli araziler üzerinde ve mütevazı bir ilkokul çatısı altında” tesis edildi. Buraya alınacaklar, askerliğini bitirmiş, zeki, çalışkan, dürüst köylü gençler arasından seçilmişlerdir. Eğitim Kurslarının bazıları, Köy Enstitülerinde çadır kurarak eğitim hayatına başladılar. Köy Enstitülerinin 1940 yılında resmen açılmasıyla eğitmen kursları bu kuruluşlara bağlandı. Bu aşamada, Köy Enstitüsü Müdürü aynı zamanda Eğitmen Kursu Müdürü de oldu. Mühür ve başlıklarda “… Köy Enstitüsü ve Eğitmen Kursu Müdürlüğü” yazılıdır. Daha sonra Eğitmen Kursları, Köy Enstitülerinin inşaat işlerine yarayan bir angarya müessesi haline geldi. Kursa gelenler iyi yetiştirilmeden eğitmen olarak köylere gönderildi.

Kızılçullu Öğretmen ve Öğrencileri, 1946.
  • Facebook
  • Twitter
  • Google+
  • LinkedIn

Kızılçullu Öğretmen ve Öğrencileri, 1946.

 

Kızılçullu Köy Enstitüsü’nde, Eğitmen Kursu açma çalışmaları enstitünün kurulmasıyla birlikte başlamıştır. Kursun tatbikat kısmı müdür muallimliklerine Ömer ve Mustafa Beyler tayin edildiler. Kursun eğitim şefliğine, ilk tedrisat şeflerinden Ferid Oğuz Bayır getirildi. Bayır 7 Ocak 1938 tarihinde 60 kuruş ek maaşla görevine başladı. İzmir İsmetpaşa İlkokulu Başöğretmeni Tahsin Türebaş, Foça Ilıpınar Köyü Başöğretmeni Mehmet Rıfat ve Foça’nın Yeniköy Okulu öğretmenlerinden Hasan Yılmaz, Kızılçullu Eğitmen Kursu’na tayin edildiler. Bu öğretmenlere kendi maaşlarının üzerine 40’ar lira daha ücret zammı yapılmıştır. Eğitmen Kursu, 14 Ocak 1938 tarihinde 57 çavuş öğretmenle derslerine başlamıştır. Sonradan eğitmen mevcudu 65’e yükseldi. Erkek Eğitmenler Kursu’nda eğitim süresi 12 aydı. Bu süre içinde:

  1. Okuma, yurt ve yaşama (Tarih, Coğrafya, Yurt Bilgisi, Sağlık Bilgisi) Matematik gibi kültür dersleri.
  2. Bağcılık, arıcılık, fidancılık, sebzecilik, hayvancılık, genel ziraat gibi tarım dersleri.
  3. Yapıcılık, dülgerlik, demircilik gibi köy hayatında faydalı olabilecek bilgi ve beceriler kazandırılmaktadır. Bu derslerden başka; alfabeyi, okumayı ve köylüye gerekli olan hesabı ve bunları köy çocuklarına pratik bir şekilde nasıl öğretecekleri anlatılacaktı.

 

Kültür Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğü’nün 253 sayılı ve 8 Ocak 1938 tarihli genelgesi üzerine, eğitmen kurslarına erkeklerden başka, kızlar da alınacaktır. Bu uygulamanın ilk denemesi Kızılçullu Köy Enstitüsü’nde gerçekleşti. Kursa 15 ila 35 yaş arasındaki köylü kız ve kadınlar kabul edilecektir. Kursta ders verecek öğretmenler kadın olacaktı. Kursun bütün işleri erkeklerin bulunmadığı binada yapılacaktı. Kadınlara kursta; dikiş, nakış, okuma-yazma, hesap, ev idaresi, çocuk bakımı ve tavukçuluk dersleri gösterilirdi. Bu bilgiler, kadınların köylerine gittiklerinde kullanabilecekleri şekilde pratik veriliyordu. Eğitmenler Kursunu bitiren kadınlar ve kızlar köylerine dönünce orada kendilerine verilen bir odada, köyün kadın ve kızlarını toplayarak biçki, çocuk bakımı gibi bilgileri öğretecekti. İlk Eğitmenler Kursunda 27 kadın ve kız vardı.

Kızılçullu’da ilk deneme olumlu sonuç verince, iş biraz daha ciddileşti. 1938 yılında beş sınıflı köy ilkokulunu bitirip, Kadın Eğitmen Kursuna gelenler, Köy Enstitülerinin birinci sınıfına alındı. Böylece Köy Enstitülerine köy kızları da alınmış oldu.

1939 yılı yazında, Maarif Vekâleti’nden vilayete gelen kadroya göre kurs direktörlüğüne, Kızılçullu Köy Enstitüsü Yardirektörü Talat Ersoy; Grup Şefliğine Şadi Aral tayin edildi. Kurs öğretmenlerine Dündar Gürsoy, Şükrü Ozan, Fevzi Cengiz, Kemal Çallı, Müfid Tezateser, Masumi Baysal, Ömer Lütfi Göksal, Hasan Orhun, Ali Fehmi Engin ve Baki Tantekin getirildiler.

13 Nisan 1940 tarihinde açılan Kızılçullu Eğitmenler Kursu’na ilk Tedrisat Müfettişi olan Şerif Erdem, Eğitmenler Kursu Müdürlüğüne tayin edildi. 95 eğitmen ile derslere başlanmıştır. Bu yılda kurstan mezun olan 24 eğitmen; İzmir’in Ödemiş, Bergama ve Menemen kazaları, nahiye ve köylerine tayin edildiler. İzmir Vilayeti kazaları, nahiye ve köylerine tayin edilen enstitü mezunu eğitmenlerin toprak ihtiyaçlarını temin etmek için 1945 yılı başlarında arazi istimlâk ve satın alma işlemlerine girişilmiştir.

 

Kaynak: Gezgin Mimar

Author: Avni Alanyalı

Share This Post On

Submit a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Share This