MAKEDONYA’DA NELER OLUYOR?

 

 

 

Hafta sonunda Makedon güvenlik güçleri ile silahlı Arnavutlar (resmi bildiriye göre teröristler) arasında şiddetli çatışmalar oldu. Çatışmalar, başkent Skopye (Üsküp)’ye yakın Kumonova kasabasında patlak vermiş. Arnavutların %90’dan fazla nüfusu teşkil ettiği komşu Kosova’nın başkenti Priştina’daki bir kaynak “siyasi otorite siyasi bir çözüm için hemen müdahale etmezse, uzun ve büyük bir çatışma olacaktır” şeklinde bir tahminde bulundu.

Makedonya‘nın Kumanova kasabasında çıkan çatışmada hayatını kaybeden polislerin sayısı 8’e yükseldi. Silahlı gruptan 14 kişinin öldüğü çatışmalarda 37 polis de yaralandı. Makedonya İçişleri Bakanlığı Sözcüsü İvo Koteski 30’un üzerinde kişinin de beyaz bayrak açarak teslim olduğunu söyledi. Ayrıca tespit edilen ve Kosovalı olduğu belirlenen lider kadrosundan da 3 kişinin teslim olduğu açıklandı.

2001 yılında Arnavutlarla Makedonyalı Slavlar arasında benzer çatışmalar patlak vermişti. O çatışmalarda 200’den fazla insan ölmüş, 1.000 kadar kişi yaralanmıştı. 2001 yılı sonunda taraflar arasında gerçekleşen Ohrid barış antlaşması ile bu çatışmalara son verilmişti.

Makedonya 1991 yılında barışçıl bir şekilde Yugoslavya Federal Sosyalist Cumhuriyetinden ayrılmıştı. Aynı federasyonda altı cumhuriyet ve iki özerk bölge de mevcuttu. Bunlardan şimdi Bosna-Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Slovenya ve Kosova, bağımsız birer cumhuriyet oldular.

Makedonya’nın bağımsızlığına ve adına Yunanistan karşı çıktıysa da, 2004’ten beri 130 ülke Makedonya’yı resmi olarak tanıdı. Ancak Kosova ile sınır ve Yunanistan ile hâkimiyet konusunda sorunları devam ediyor.

Makedonya 25.713 km²’lik küçük bir ülke. Nüfusu da o nispette az: 2014 yılı tahminlerine göre 2 milyon 100 bin civarında. Makedonlar toplam nüfusun % 65’ini teşkil ederken, Arnavutlar % 25’ni teşkil ediyor, yani en büyük azınlık konumundalar. Arnavutlar soydaşlarının yaşadığı Arnavutluk ve Kosova’ya komşu bölgelerde çoğunluğu teşkil ediyorlar. Bir önemli husus da iki topluluk arasındaki dil ve kültür farklılığının dışında inanç farklılığının olması. Makedonlar Ortodoks Hıristiyan iken, Arnavutlar, Türkler ve Romanlar ile birlikte ( %33) Sünni Müslümanlar. Arnavutlar kendilerine azınlık haklarının tanınmadığını ve resmi makamlarca kanunsuz şekilde dinlendiklerini iddia ediyorlar. Resmi makamlar bunu uyuşturucu trafiğini kontrol etmek için mi yapıyorlar, orası meçhul.

Yugoslavya Federasyonu 1990’larda dağılırken çok kanlı çatışmalar olmuştu. Başta Boşnaklar, Sırplar tarafından katledildiler. Çatışmalara Hırvatlar da dâhil oldu. Sonunda ABD ve NATO’nun müdahalesi ile barış sağlandı. Ancak Bosna-Hersek Cumhuriyetinde yaşayan Boşnak ve Sırplar arasındaki sorunlar bitmedi. Burada da bir kriz çıkabilir. Kosova da ancak silahlı çatışmalarla Sırbistan’dan ayrılabildi. Burada da batılı güçler müdahale etti. Acaba Sırplar bu kayıpları hazmedebildiler mi?

Etnik ve dini farklılıklar her zaman bir soruna gebe oluyor. Her ikisi de Müslüman olan iki topluluk Makedonya’daki Türkler ile Arnavutlar arasında da bazı sorunların olduğu bahsediliyor.

Orta Doğu, Kuzey Afrika, Afganistan, şimdi de Balkanlar huzursuzluk odağına dönüştü veya dönüşüyor.

 

 

 

Author: Nadir Devlet

Prof. Dr., Türk Dünyası tarihi ve uluslararası ilişkileri uzmanıdır. 20 ve 21. yüzyılda Rusya, Kafkasya ve Orta Asya’daki Türk halklarının geçmişi, bugünü, siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik yapıları üzerinde yoğunlaşmıştır.

Share This Post On

Submit a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Share This