Birkaç yıldan beri Moskova dış politikasında önemli bir unsur olarak askeri güçlerini kullanmaya başladı.
Aslında ülkelerin askeri güçleri her zaman dış politikada bir ağırlığa sahiptir. Atom silahına sahip ülkeler doğrudan tehdit edilemez, onlardan çekinilir. Örnek vermek gerekirse Kuzey Kore gibi halkını beslemekten aciz bir ülke, komşularını hatta dünyayı tehdit edip durmakta ve onu bu davranışından kimse alıkoyamamaktadır.
Rusya’nın askeri güç ile son yıllarda nelere ulaştığını özetlersek şöyle bir manzara ile karşılaşırız:
2009 yılı başında Rusya Gürcistan’a asker sokarak iki özerk cumhuriyeti olan Abhazya ile Güney Osetya’yı Tiflis’in hâkimiyetinden koparıp almıştı.
24 Nisan 2014’te ise Ukrayna’nın özerk cumhuriyeti Kırım, Putin’in kararnamesi ile Rusya Federasyonuna katılmış oldu. Aynı sürede Ukrayna’nın doğusundaki Rus ayrılıkçıların merkezden kopma mücadelelerine askeri ve maddi destek verdi.
30 Eylül 2015’te ise Rus savaş uçakları Suriye iç savaşına müdahil oldular. Böylece Moskova ABD, Türkiye ve AB’nin hesabını bozdu. Başından beri Rusya ve Çin Suriye’ye ambargo uygulanmasına karşı çıkmışlardı. 24 Kasım 2015’te Ankara, Suriye sınırından sızan bir Rus askeri uçağını düşürerek Esad rejiminin Moskova tarafından daha fazla destek almasını sağladı. Moskova sanki böyle bir nahoş olay bekliyormuş gibi davrandı ve iki ülke arasındaki ilişkiler neredeyse bıçakla kesilmiş gibi koptu.
Özet olarak Rusya 2014’ten hatta 2009’dan beri askeri müdahalelerinin hepsinde başarılı oldu. İkinci Dünya Savaşından sonra (1945) ilk defa topraklarına toprak kattı veya yeni tampon bölgeler hâsıl etti.
Bu süreçte ABD ve AB Rusya’ya ancak ambargo uygulamakla yetindi.
Nisan 2016’da Dağlık Karabağ’da Ermeni-Azerbaycan çatışmasının durdurulmasında da Moskova etkili rol oynadı, yani Kafkasya benim tampon bölgem dedi.
Rusya, ülkesinde halkının ekonomik sıkıntıya düşmesine rağmen askeri kaslarını oynatmayı sürdürmektedir.
12 Nisan tarihinde Baltık Denizinde bulunan Amerikan Donamasına ait USS Donald Cook adlı füzesavar gemisine, Rus Suhoi SU-24 savaş uçağı çok tehlikeli şekilde yaklaşmıştı. Washington Moskova’yı uyarmış, ancak RF bu iddiayı reddedince ABD Donanması görsel deliller göstermişti. Bu soğuk savaş döneminden sonra ABD ile RF arasında son haftada olan ikinci bir olaydı. ABD Avrupa Komutanlığı sözcüsü Danny Hernandez CNN muhabirine 14 Nisan’da da bir Rus SU-27 savaş uçağının ABD RC-135 uçağına 100 metre kadar yakın yaklaşarak saldırgan manevralar yapmış olduğu hakkında bilgi verdi.
Amerikan istihbaratı Rusya’nın eskiyen silah depolarını yenilemekte olduğunu bildiriyor.
Rusya’nın geçenlerde İran’a orta menzilli S-300 füzelerini vermesi, komşu Türkiye’yi ve Orta Doğuda İsrail’i rahatsız etmiş bulunuyor. Diğer yandan Rusya’nın Suriye’den kara kuvvetlerini çekmiş olmasına rağmen hava kuvvetleri ile iç savaştaki rolünün sürmesi herkesi rahatsız ediyor.
30 Eylül 2015 ile 14 Mart 2016 tarihleri arasında Suriye ordusunun antiterör faaliyetleri Rusya Hava Kuvvetlerinin etkili desteğini gördü. Bu tarihler arasında aralarında SU-24M, SU-25 ve SU-34 tipi jet uçaklarının bulunduğu elliden fazla Rus savaş uçağı DAEŞ (IŞİD) ve el-Nusra hedeflerine saldırılar düzenleyerek, Başkan Esad’ın muhaliflerin eline geçen bir hayli bölgeyi geri almasına destek sağladılar.
Rusya sadece Orta Doğuda değil, başka bölgelerde de askeri faaliyetlerini sürdürüyor.
Independent Barents Observer adlı bir Norveç Internet yayınına göre, Rus ordusu Kuzey Kutbuna yakın Svalbard (Spitzbergen) takımadalarında Longyearbyen sivil havaalanını askeri malzeme ve özel askeri birlikler nakletmek için kullanmış. Bu askeri birlikler yüksek rütbeli bir FSB (eski KGB) komutanının emri altında bulunan Çeçen paraşütçüler olmalı. Çünkü Çeçenistan Başkanı Kadirov’un İnstagram hesabında bu manevranın bir kısmı görülüyormuş.
Diğer yandan Ukrayna krizi başladığından beri Rus askeri güçlerinin Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya karasularını 270 kere ihlal ettiği tespit edilmiş. Letonya askeri gözetimi geçen hafta da kendi karasularında iki askeri gemi ve iki denizaltı tespit etmiş.
Bu hafta da Rus askeri ihlalleri Polonya hava sahasında da tespit edildi.
Gazeta Polska Codziennie ‘nin haberine göre, üç Rus helikopteri Kaliningrad (Königsberg) sınırından Polonya’ya girmiş.
Yukardaki bütün örnekler Rus ordusunun hemen her yerde fütursuzca hareket etmeye başladığını gösteriyor.
Bu Batı ülkelerinin tepki gösterememesinden mi kaynaklanıyor, yoksa Türkiye gibi bir tepki göstersek ilişkimiz tamamen kopar korkusundan mı, yoksa bize saldırsa NATO bizi korumaz varsayımından mı kaynaklanıyor, ancak tahmin yürütmek mümkün.
Fakat gerçek şu ki, Rusya kendi halkı karşısında çok başarılı. Halkın % 80’i yönetimden memnun imiş.
RF savaşın topyekûn bir savaşa dönmesi ihtimalini göze alarak herhangi bir ülke ile savaşa girişir mi? Bu soruya cevap vermek kolay değil. Ancak böyle bir savaşta İkinci Dünya Savaşında olduğu gibi ABD müttefiki olmayacaktır. Belki Moskova Pekin’i yanına çekeceğini düşünüyor. Ne de olsa ikisi Şanghay İşbirliği Örgütü üyesi. Ancak tercih savaş mı, yoksa ticaret ile barış mı olacak, önümüzdeki günlerde göreceğiz.
