YÜZ KALKANI MI YÜZ MASKESİ Mİ?
Temiz görüntü, dezenfekte etmesi kolay, tekrar kullanabilir: Yüz kalkanı bu özellikleri ile burun ve ağzı kapatan maskeden çok daha kullanışlı. Virologlar, yüz kalkanı acaba virüslerden de koruyor mu sorusuna açıklama getiriyorlar.
Yüz kalkanını şimdiye kadar hastanelerden, diş doktorlarından veya kozmetik stüdyolarından tanıyorduk. Bu kalkanlar kullananı korumakta fakat yüzünü gizlememekteydi. Artık bu yüz kalkanını sadece Güney Kore, Çin veya Hong Kong’da değil, Almanya’da da daha birçok insan kullanıyor.
“Face Shield” (yüz kalkanı) birtakım kolaylıklara ve üstünlüklere sahip. Çünkü ağız-burun maskeleri ekseri gözlüklere dayanmakta ve insanlarla anlaşmayı zorlaştırmakta. Maske dolayısıyla ne yüz mimikleri görünmekte ne de dudak okuma mümkün olmamakta. Fakat yüz kalkanında böyle bir sorun yok. Kolayca yüze takılan bu kalkan sayesinde kullanıcı bütün gün iyi bir görüntü ile dolaşabilmekte, oldukça engelsiz konuşabilmekte ve sonunda muhatabından ufak bir gülücükle vedalaşabilmektedir.
Yoksa hepimiz kendimizi maskelemekten vazgeçip yüz kalkanı kullanmaya mı başlamalıyız? Plastik imalathaneleri en yüksek hızda kalkan üretmeye başladılar. Teknoloji devi Apple milyonlarca üretilmek üzere yüz koruyucusunu dizayn etmişti. Almanya’da da birçok imalathane var ve internette kendinizin nasıl yapacağınızı öğreten videolar mevcut.
Peki yüz kalkanları cidden Koronavirüs bulaşmasından koruyor mu? Bu kalkanlar yüz maskelerine nazaran daha mı iyi?
Bu konuda görüşler hem politik kullanımda hem de bilimsel değerlendirmede birbirinden çok ayrılıyor. Singapur’da ilk ve orta okullarda eğitim 2 Haziran’da başlayacak ve bütün öğrencilere maske dağıtılmış bulunuyor (nüfusu 5, 5 milyon). Almanya’daki federal devletlerin ekserisinde ise öğrenciler ancak teneffüs zamanlarında maske kullanmak zorundalar.
Bavyera devleti (eyaleti) sağlık bakanlığı (nüfusu 12,5 milyon) “yüz kalkanı yeterli değil, ancak yüz maskesinin tamamlayıcı olarak kullanılabilir” şeklinde bir görüş belirtti.
Gözleri korumak için
Yüz kalkanı, maskenin gerçekleştiremediği bir fonksiyona sahip: Kullanıcının gözlerini koruyor. Araştırmacılar Sars-CoV-2’nin gözleri giriş kapısı olarak kullanabileceğini kabul ediyorlar. Ayrıca kalkanın geçirgen olmayan malzemesi kumaş maskelere nazaran avantaj da sağlıyor.
Essen Üniversitesi Viroloji Enstitüsü Müdürü Ulf Dittmer “Face Shield iyidir, çünkü mesela biri hapşırırsa veya hastanedeki müdahalelerde damlacıkları çok başarılı şekilde yüzden uzak tutarlar. Ayrıca plastik levhalar kolaylıkla silinir, dezenfekte edilir ve daima kullanılabilir” demektedir.
Hastalar ve çocuklar için tehlike
Buna rağmen yüz kalkanının belirgin dezavantajları da var. En önemlisi kenarları ve altının açık olması. “Öksürüldüğünde ve konuşurken çıkan tükürük tanecikleri aşağı düşer. Böylece sizden daha alçak bir seviyede bulunan şahıslara; mesela çocuklara, oturan veya hastanede yatanlara tehdit yaratabilir”, diyor Dittmer ve ekliyor: “Dolayısıyla kliniklerde sırf yüz kalkanı kullanmak mümkün değil”.
Taşıyıcıya veya karşısındakine koruma sağlıyor mu?
Kabaca söylersek sıradan ağız-burun maskeleri daha ziyade karşınızdakileri korur, çünkü şayet siz hastaysanız sizden kaynaklanan aerosol bulutların karşı tarafa ulaşmasını önler veya en azından azaltır. Almanya bu nedenle maske kullanma mecburiyetini getirdi. Fransa ve İspanya da onu takip etti. Ancak kendi diktiğiniz maskelerin koruma fonksiyonu sınırlı olmaktadır. Çünkü bunlar fazlaca kullanıldıktan sonra nemlenmekte ve geçirgen hale gelmekte.
Özet olarak:
Yüz kalkanları virüslerden ekstra koruma sağlar. Çünkü kalkan yüzü ve solunum yolları ile taşıyıcının gözlerini damlacık ve aerosol bulutlarından korurlar. Karşı tarafı muhtemel bulaşıcı damlacıklardan koruyamayacağı için ise yüz maskesinin yerine kullanılması uygun değildir. Hastalar veya müşterilerle yakın teması olanların her ikisini birden kullanması mantıklıdır.
Bu yazı Der Spiegel dergisindeki Almanca aslından, Nadir Devlet tarafından tercüme edilmiştir.
