Merhaba!
Haftada bir buradan Türk basınında pek ilgi görmeyen, ama bence önemli, dünya haber ve ilgili yorumları aktarmaya çalışacağım. Uluslararası İlişiklilerle ilgilenen bir akademisyen olarak bu yazacaklarımı öğrencilerimle paylaşa geliyorum zaten. Umarım sizlerin de ilgisi çeker.
Geçen haftada üç olay dikkatimi çekti.
İran – Rusya ilişkileri, Ukrayna – Rusya savaşı ve IŞİD’in (Irak Şam İslam Devleti) ideolojisinin neye benzetildiği.
Şimdi bunları ayrı ayrı inceleyelim.
Rusya-İran
İran’ın nükleer programı dolayısıyla Viyana’da altı büyük ülkenin Tahran’ı ikna çalışmaları henüz başarılı olmadı. Buna şaşırmamak lazım. Bizim Kıbrıs’ta yaptığımız gibi Tahran da çözümsüzlük de bir çözümdür politikası uyguluyor.
Bu arada 2011’de Amerikalılardan ele geçirdikleri insansız hava aracını taklit ederek kendi araçlarını yaptıklarını ilan ettiler. Bu onların askeri alanda geliştirdikleri ilk araç veya silah değil. Daha önce menzili Ankara’yı aşan füzeler de imal etmişlerdi. İnsansız hava aracını ise 12 Kasım’da başarı ile denemişler.
Bir gün önce ise Moskova ile Tahran, İran’da sekiz yeni nükleer santral inşa etmek üzere anlaşmaya vardılar. Bundan önce de iki tane imal edilmişti. Bu yeni santrallerin dördü Buşehr’de inşa edilecek. Dünyada kopan patırtı ise bu santrallerde atom bombasında kullanılan zenginleştirilmiş uranyumun yapılması ihtimali idi.
Rusya-Ukrayna Savaşı
12 Kasım’da NATO’nun ABD’li generali Philip Breedlove Sofya’da yaptığı konuşmada, Rusya’nın Ukrayna’ya tank, top, hava savunma sistemleri ve savaş birliklerini sevk ettiğini bildirmişti. Bu arada Kırım Rusya’nın eline geçince, bölge Güney Askeri Bölgesine dâhil edildi. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu Kırım’da ayrı bir askeri bölge oluşturulacağını ilan etti. Kırım sekiz aydan beri Rusya’nın hâkimiyeti altında ve burada çeşitli askeri faaliyetler yürütülüyor. Muhtemelen Ukrayna’ya topyekûn saldırı böylece iki kanattan yapılacak.
20 Kasımda İnsan Hakları Örgütü Kırım’da insan hakları ihlalleri ile ilgili sekiz sayfalık bir rapor hazırladı. İşgal güçlerinin Başbakanı Sergey Aksyanov raporda Kırım Tatarları kayboldu şeklindeki ifadelerin yanlış olduğunu söyledi.
IŞİD İdeolojisi
Kırım’da bu gibi gelişmeler olurken, Tavrida (Kırım) müftüsü Ruslan Saitveliyev Kırım’dan 500 kadar militanın IŞİD saflarında savaştığını söyledi. 18 Kasım’da Simferopol (Akmesçit)’de yaptığı konuşmada Rusça konuşan militanların Kırım’a tehdit oluşturacağını söyledi.
Alman gazetesi “Die Welt” IŞİD ile Nazi ideolojisini karşılaştıran makalesini 18 Kasım’da yayınladı. İlk olarak, İslamcıların da Naziler gibi günümüzün hür dünyasının temellerini teşkil eden düşmanları liberalizm, ferdiyetçilik, demokrasi, serbest pazar ve serbest düşüncedir. Naziler gibi onlar da Amerikalılardan ve Yahudilerden nefret ediyor ve mücadele edilmesi gerektiğini savunuyorlar. İkinci olarak, güç kullanma ve bunun bahanesi iki ideolojide de aynı. Şanslıyız ki IŞİD’çilerin elinde Hitler’de olduğu gibi Yahudileri ve Doğu Avrupa haklarını yok edecek kadar güçlü araçlar yok. Kısacası Suriye ve Irak’ta kaos devam ediyor, ucu ise bize dokunuyor.
